Podpłomyk jest kolejnym wyrobem z gminy Nowa Dęba, który znalazł się na Liście Produktów Tradycyjnych, prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wniosek o zarejestrowanie produktu złożyła Maria Piwińska – wiceprezes Stowarzyszenia na Rzecz Ekorozwoju Wsi Cygany. Jest to już drugi wniosek, w poprzednim została zgłoszona „Herbata miodowo-lipowa” i „Pierogi z bobem”. „Podpłomyk” to trzeci produkt z naszego regionu, który trafił na listę w 2014 roku.
Według „Wielkiej Encyklopedii” PWN podpłomyk to prymitywny płaski placek, otrzymywany zwykle z mąki, wody i soli, pieczony na blasze kuchennej, w piecu chlebowym lub na rozpalonych kamieniach.
Z wypiekami podpłomyków związane są różne wierzenia ludowe np. podpłomyk pieczony przed chlebem dawano dzieciom, jako że rozkwita życie, a pieczony po chlebie starcom wierząc, że są u schyłku życia. Podpłomyk rozdawano sąsiadom, dzieciom, podróżnym oraz żebrakom, dzielono się nim także podczas Wigilii. Szczodrość była opłacalna, bo poczęstowani życzyli najczęściej, aby ofiarodawcom dobrze się powodziło.
Mieszkańcy Cyganów z wielkim sentymentem wspominają wszystkie zwyczaje związane z podpłomykiem, np. składanie życzeń czy częstowanie.
W dzisiejszych czasach trudno zrobić podpłomyk mając do dyspozycji tylko kuchenkę gazową – mówi Maria Piechota z Cyganów. Trzeba mieć specjalny zakwas, żeby udało się ciasto i odpowiedni piec chlebowy, na którym upieczony podpłomyk będzie dokładnie taki, jak trzeba – dodaje pani Maria. Na Liście Tradycyjnych Produktów z terenu województwa podkarpackiego figurują 162 dania, wyroby, napoje i przysmaki, tym samym plasując podkarpacie na pierwszym miejscu w Polsce.
Członkowie Stowarzyszenia na Rzecz Ekorozwoju Wsi Cygany zapewniają, że to nie ostatni produkt zgłoszony przez Stowarzyszenie do listy produktów tradycyjnych. Razem z „Podpłomykiem” na listę ministra wpisany został także „Kwas wigilijny”, a następne produkty czekają już na swoją kolej.
RL/MM