Aktualności

    10 lipca 2013 r. w sali narad nowodębskiego magistratu odbyło się spotkanie informacyjne, zorganizowane przez  Fundację Akademia Obywatelska, dotyczące projektu „Przedsiębiorcza Społeczność – Społeczna Przedsiębiorczość”. Celem projektu jest wzmocnienie sektora ekonomii społecznej w województwie podkarpackim poprzez stworzenie i wsparcie 8 Spółdzielni Socjalnych dających zatrudnienie 56 osobom. Projekt skierowany jest do grup inicjatywnych (5 - 7 os.) składających się z osób bezrobotnych  (zarejestrowanych w PUP) zamieszkujących województwo podkarpackie, zainteresowanych prowadzeniem działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnej. Pracownicy Fundacji w ramach działań projektowych oferują wsparcie szkoleniowo-doradcze (m.in. szkolenia, wizyty studyjne, doradztwo grupowe, indywidualne), wsparcie finansowe (20.000 zł brutto na osobę) oraz pomostowe (1.500 zł brutto miesięcznie na os.). Okres realizacji projektu trwa od 01.01.2013 r. do 28.02.2015 r.

   Więcej informacji na stronie: www.pssp.akademiaobywatelska.eu

   Trochę informacji o spółdzielniach socjalnych

Definicja, zakładanie
Spółdzielnia socjalna ma osobowość prawną. Jest to specyficzna forma spółdzielni pracy. Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest przede wszystkim prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków w celach społecznej i zawodowej reintegracji jej członków. Oznacza to, że spółdzielnia socjalna musi prowadzić działalność gospodarczą, ale zysk osiągany z tej działalności nie jest celem samym w sobie, a środkiem do realizacji celów statutowych. Spółdzielnia może też prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków oraz ich środowiska lokalnego, a także działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych, określonych w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Spółdzielnia socjalna może być założona przez osoby należące do ściśle określonych w ustawie grup wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz przez osoby prawne – organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, kościelne osoby prawne. W przypadków osób fizycznych założyciele spółdzielni muszą należeć do jednej z poniższych grup:
- osoby bezrobotne w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
- osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1-4, 6, 7 ustawy o zatrudnieniu socjalnym, czyli:
• bezdomni realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
• uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego,
• uzależnieni od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej,
• chorzy psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,
• zwalniani z zakładów karnych, mający trudności w integracji ze środowiskiem, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
• uchodźcy realizujący indywidualny program integracji, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
• którzy podlegają wykluczeniu społecznemu i ze względu na swoja sytuacje? życiową nie są w stanie własnym staraniem zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych i znajdują się w sytuacji powodującej ubóstwo oraz uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestnictwo w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym,
- osoby niepełnosprawne w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Przepisy wymagają, aby spółdzielnia została założona przez co najmniej 5 osób, a nie więcej niż 50 osób (z wyjątkiem spółdzielni powstałych z przekształceń spółdzielni inwalidzkich).
Członkami spółdzielni mogą być również osoby spoza grup określonych w ustawie, których ustawa nazywa specjalistami, ale ich liczba nie może być większa niż 50% liczby wszystkich członków spółdzielni. Każdy członek spółdzielni musi być zatrudniony w oparciu o umowę o pracę. Gdy założycielami spółdzielni są osoby prawne, musi być ich co najmniej dwóch. W tym wypadku są one zobowiązane do zatrudnienia w spółdzielni co najmniej pięciu osób z grup osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, w terminie sześciu miesięcy od dnia wpisu spółdzielni socjalnej do Krajowego Rejestru Sądowego.
Osoby zatrudnione na tych zasadach po 12 miesiącach nieprzerwanego zatrudnienia w spółdzielni socjalnej, mają prawo do uzyskania członkostwa w spółdzielni socjalnej.

Najważniejszym dokumentem wewnętrznym spółdzielni jest jej statut. Oprócz spraw podstawowych, takich jak struktura, prawa i obowiązki członków, w statucie musi być wskazany m.in. przedmiot działalności, wysokość wpisowego, liczba i wysokość udziałów.

Procedura rejestracji spółdzielni nie jest skomplikowana, choć może sprawiać trudność osobom, które nigdy wcześniej nie prowadziły działalności gospodarczej lub społecznej. Spółdzielnię socjalną rejestruje się w Krajowym Rejestrze Sądowym składając wniosek o rejestrację, statut podpisany przez wszystkich członków spółdzielni, dokumenty poświadczające, że każdy założyciel spółdzielni jest do tego uprawniony (np. orzeczenia o niepełnosprawności lub informacje z urzędu pracy o długotrwałym bezrobociu) oraz dokumentację z walnego zgromadzenia.

Kapitał założycielski
Założyciele spółdzielni mogą: otrzymać jednorazową dotację na utworzenie spółdzielni przyznawaną z Funduszu Pracy, korzystać ze środków PFRON, Europejskiego Funduszu Społecznego, oraz ubiegać się w starostwie o refundację składek za ubezpieczenie społeczne (w ramach formuły zatrudnienia wspieranego). Spółdzielnie socjalne korzystają również ze zwolnień podatkowych (dochody spółdzielni socjalnej wydatkowane na cele związane ze społeczną i zawodową reintegracją członków spółdzielni zwolnione są z podatku dochodowego od osób prawnych) i zwolnień z opłat sądowych.

Organy władzy, pracownicy
Najważniejszym organem spółdzielni (jej najwyższą władzą) jest walne zgromadzenie. Walne zgromadzenie powołuje zarząd, przyjmuje sprawozdania roczne oraz absolutorium dla zarządu. Uchwały walnego zgromadzenia podejmowane się w drodze głosowania i obowiązuje zasada, że każdy członek spółdzielni ma jeden głos, niezależnie od wysokości udziałów. Natomiast zarząd reprezentuje spółdzielnię i zajmuje się prowadzeniem jej bieżących spraw (w ramach przyznanych mu w statucie kompetencji), w szczególności zarządza jej majątkiem, a członkowie zarządu podpisują w imieniu spółdzielni umowy. Jeśli spółdzielnia zrzesza więcej niż 15 osób, musi powołać radę nadzorczą. Rada nadzorcza jest wewnętrznym organem kontroli nad działalnością spółdzielni.
Spółdzielnie socjalne, będąc specyficzną formą spółdzielni pracy mają obowiązek nawiązania stosunku pracy z wszystkimi członkami spółdzielni (podpisania określonej w przepisach spółdzielczej umowy o pracę).

Warunki prowadzenia działalności gospodarczej
Ponieważ przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest przede wszystkim prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków, spółdzielnia socjalna może prowadzić nieograniczoną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może tworzyć fundacje, spółki, tworzyć i przystępować do spółdzielni osób prawnych i spółdzielni pracy oraz związków spółdzielczych. Może również jako członek wspierający przystępować do związków (federacji) organizacji pozarządowych.

Majątek, dochód
Majątek spółdzielni pozostaje własnością członków spółdzielni. Spółdzielnie socjalne charakteryzuje demokratyczne zarządzanie i zakaz dystrybucji zysku między członków. Ustawa wskazuje wprost, na jakie cele może być przeznaczona nadwyżka bilansowa (zwiększenie funduszu zasobowego – co najmniej 40%, cele społecznej i zawodowej reintegracji członków spółdzielni, działalność społeczną i oświatowo-kulturalną oraz działalność społecznie użyteczną – co najmniej 40 %, a pozostałe środki – na fundusz inwestycyjny). Nadwyżka bilansowa nie może zatem podlegać podziałowi pomiędzy członków spółdzielni socjalnej, w szczególności nie może być przeznaczona na zwiększenie funduszu udziałowego, jak również nie może być przeznaczona na oprocentowanie udziałów.

Odpowiedzialność
Członkowie spółdzielni uczestniczą w pokrywaniu ewentualnych strat do wysokości swoich udziałów i nie odpowiadają osobiście za zobowiązania spółdzielni. Jak w przypadku wszystkich osób prawnych obowiązuje zasada, że to osoba prawna odpowiada za swoje zobowiązania. Przepisy mogą wprowadzać wyjątki od powyższej zasady, z których wymienić należy osobistą odpowiedzialność członków zarządu za zaległości podatkowe i składki z tytułu ubezpieczeń społecznych.

Działalność pożytku publicznego
Spółdzielnie socjalne mogą prowadzić działalność pożytku publicznego i tym samym korzystać ze środków publicznych (uczestnicząc w otwartych konkursach ofert na realizację zadań publicznych). Spółdzielnie nie mogą jednak otrzymać statusu organizacji pożytku publicznego i korzystać z 1% podatku przekazywanego przez podatników.

Nadzór, sprawozdawczość
Każda spółdzielnia obowiązana jest przynajmniej raz na trzy lata, a w okresie pozostawania w stanie likwidacji corocznie, poddać się lustracyjnemu badaniu legalności gospodarności i rzetelności całości jej działania. Lustracja obejmuje okres od poprzedniej lustracji. Lustrację przeprowadzają właściwe związki rewizyjne w spółdzielniach w nich zrzeszonych. Spółdzielnie nie zrzeszone zlecają odpłatne przeprowadzenie lustracji wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie Spółdzielczej.

Spółdzielnia socjalna zobowiązana jest do prowadzenia pełnej księgowości, tak jak każdy inny przedsiębiorca.

Ważne
Nowelizacja ustawy o rachunkowości z 2009 r. wprowadziła możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości w spółdzielniach socjalnych, o ile przychody za poprzedni rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1,2 mln euro. Jednak nie stworzono w tej sprawie przepisów wykonawczych. Stąd tylko niektóre spółdzielnie decydują się na uproszczoną księgowość. Większość, dla bezpieczeństwa, wybiera prowadzenie księgowości pełnej.

Likwidacja
W przypadku likwidacji spółdzielni socjalnej, której powstanie zostało sfinansowane ze środków publicznych, środki pozostające po spłaceniu zobowiązań, złożeniu do depozytu stosownych sum zabezpieczających należności sporne lub niewymagalne i po wydzieleniu kwot przeznaczonych na wypłaty udziałów, nie więcej niż 20% środków dzieli się między członków, pozostałą część przekazuje się na Fundusz Pracy. Jeśli spółdzielnia socjalna nie korzystała ze środków Funduszu Pracy, środki dzieli się w całości pomiędzy jej członków. Środki mogą także zostać przekazane na rzecz organizacji pozarządowych, realizujących zadania określone w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, na rzecz właściwego związku rewizyjnego spółdzielni socjalnych, lub dla innych spółdzielni socjalnych.

Członkowie mogę podjąć decyzję o podziale spółdzielni na inne spółdzielnie socjalne (nie ma możliwości podziału na podmioty o innej formie prawnej, niż spółdzielnia socjalna) lub o połączeniu z inną spółdzielnią socjalną.

Natomiast decyzja o likwidacji może zostać podjęta przez członków spółdzielni, ale istnieje też groźba likwidacji zainicjowanej przez związek rewizyjny, w którym zrzeszona jest dana spółdzielnia. Związek wyznacza likwidatora i zgłasza wniosek do KRS. Taka przymusowa likwidacja nastąpi w razie zaistnienia jednej z trzech poniższych sytuacji:
• jeśli limit liczby specjalistów zrzeszonych w spółdzielni przekroczy 50% przez trzy miesiące
• jeśli liczba członków spółdzielni zmniejszy się poniżej 5
• jeśli od co najmniej roku spółdzielnia nie prowadzi działalności gospodarczej
• jeśli spółdzielcy naruszają statut lub zasady podziału nadwyżki bilansowej.

Źródło: ekonomiaspoleczna.pl