Kalendarz Wydarzeń

Ciekawostki historyczne – mity i legendy minionych czasów

(… ) Gdy w 1939 roku Eugienio Pacelli został wybrany papieżem, znał narodowych socjalistów lepiej niż ktokolwiek inny w Watykanie. Obserwował przecież z bliska karierę Hitlera, odkąd w 1917 roku przybył do Monachium jako nuncjusz papieski. (…). Już 14 listopada 1923 roku przesłał do watykańskiego Sekretariatu Stanu relację na temat młodej jeszcze NSDAP, kiedy to partia hitlerowska działała jedynie w Bawarii. Bardzo trafnie ocenił ją jako ruch antykatolicki, próbujący „ systematycznie podburzać tłum przeciwko Kościołowi, papieżowi i jezuitom” (…).

Gdy 15 września 1935 roku wydano norymberskie ustawy rasowe „o ochronie niemieckiej krwi i honoru”, w Watykanie pracowano już nad stosowną odpowiedzią. 21 marca 1934 roku Pius XI zlecił Świętemu Oficjum sprawdzenie możliwości publicznego potępienia narodowego socjalizmu. W tym celu należało zdefiniować założenia Hitlera, „tworzące podstawę błędnych tez (…) faszyzmu, rasizmu oraz państwa totalitarnego”, i skonfrontować je z nauką katolicką. Za punkt odniesienia posłużyły Mein Kampf oraz niektóre z jego mów programowych (…). Ideologia rasistowska, zaznaczali teologowie, zagraża nie tylko Żydom, lecz także Niemcom, gdyż ubóstwia nie ducha, lecz ciało, brutalność, dzikość , nieopanowanie, nieokrzesanie, czystą przemoc „bohaterskości".

Za niemal szatański uznali program Hitlera dotyczący czystości rasy, postulujący nie tylko rozwiązania małżeństw mieszanych Aryjczyków z nie – Aryjczykami, a tym samym zniesienie nienaruszalności dla chrześcijan sakramentu, lecz także popierający sterylizację, aborcję i eutanazję. „Wszystko to, jak nauczali papieże, sprzeciwia się prawu naturalnemu i bożemu”, zawyrokowali papiescy eksperci. Zgodnie z nauką chrześcijańską Zycie ludzkie, każde życie, jest święte i podlega ochronie za wszelką cenę.

Dowiedziawszy się od biskupów niemieckich o narastających szykanach ze strony reżymu i idąc za poradą Pacellego, Pius XI zdecydował się na odważny krok. Wydał encyklikę potępiającą narodowy socjalizm (…) silniejsze potępienie pociągnęłoby za sobą jedynie eskalację konfliktu. Przez pewien czas papież rozważał zerwanie stosunków dyplomatycznych z nazistowską Rzeszą, ale wkrótce zarzucił ten plan, wiedząc, że tym sposobem pozostawi na łasce los katolików niemieckich.

Ta mieszanka bezradności, rezygnacji i dobrych chęci cechowała także następcę Piusa XI, którym po jego śmierci 10 lutego 1939 roku został Pacelli. Pius XII, bo takie przybrał imię, przejął wprawdzie trudne dziedzictwo, lecz dysponował wystarczającym doświadczeniem kontaktach z brunatnym reżymem, by, jak się wyrażał, prowadzić politykę  „rozsądku i stosownych środków" (…)

Jeśli chcecie Państwo wiedzieć więcej, zachęcam do dalszej lektury - „Ciemne postaci w historii Kościoła: mity, kłamstwa, legendy" Michaela Hesemanna.